Metoda projektu
Projekt edukacyjny to metoda nauczania kształtująca wiele umiejętności i integrująca wiedzę z różnych przedmiotów. Istotą metody projektów jest samodzielna praca uczniów służąca do realizacji określonego przedsięwzięcia , w oparciu o wcześniej przyjęte założenia.
Istnieją projekty : a) badawcze polegające na zbieraniu przez uczniów , a następnie systematyzowaniu i opracowaniu informacji dotyczących określonego zagadnienia. Efekty pracy uczniowie opracowują w formie np. albumu i prezentacji w szkole. b) działania lokalnego – są to jednorazowe przedsięwzięcia, obliczone na długotrwałe zyski, efekty. Projekt przedstawia realne podjęte działania i poniesione koszty. Są one podejmowane według potrzeb środowiska lokalnego w danej dziedzinie, np. „Rady na odpady”. W szkole można zaprezentować zmiany, jakie zaszły w wyniku podjętych działań.
Efektywność metody projektów polega na rozwijaniu samodzielności, współpracy, rozwija myślenie, daje możliwość samooceny i wypowiadania się na temat swojej pracy. Uczniowie samodzielnie podejmują decyzje, rozwiązują problemy, komunikują się , dyskutują, wspólnie szukają rozwiązań i rozwijają poczucie odpowiedzialności.
Podczas realizacji przedsięwzięcia metodą projektów zadania wykonuje nauczyciel i uczeń.
Zadania nauczyciela Zadania ucznia 1. Przygotowuje uczniów do pracy metodą projektu, zapoznaje z zagadnieniami, które mogą być realizowane metodą projektu. 1. Wybiera temat projektu. 2. Wspólnie opracowują cele, kontrakt, plan i harmonogram działań . 3. Udziela konsultacji, wskazuje działania, które pomagają uczniom porządkować i oceniać materiały. 3. Dociera do różnych źródeł informacji, zapewnia sobie możliwość korzystania ze sprzętu do wykonania pomiarów i badań. 4. Nadzoruje rytmiczność i postęp pracy nad projektem. 4. Rozdziela zadania poszczególnym członkom zespołu. 5. Pomaga w przezwyciężaniu trudności, wspiera uczniów w działaniu. 5. Realizuje projekt, prowadzi badania, gromadzi i opracowuje materiały. 6. Pomaga w przygotowaniu prezentacji. 6. Sporządza sprawozdanie, przygotowuje prezentację projektu. 7. Uczestniczy w ocenie projektu. 7. Prezentuje projekt.
Czas przeznaczony na realizację projektu zależy od wieku uczniów i ich możliwości oraz od zakresu zagadnień realizowanych w ramach projektu. Najczęściej realizacja projektu wymaga dłuższego czasu np. miesiąca, semestru, roku. Czas musi być precyzyjnie określony w harmonogramie.
Etapy pracy metodą projektu. Struktura projektu.
I Wybór zagadnienia – wyłonienie tematu Według założeń metody projektów, wyboru tematu projektu dokonują uczniowie, którzy będą go realizować. Przy wyborze należy uwzględnić zainteresowania , potrzeby i możliwości uczniów oraz potrzeby środowiska lokalnego. Tematyka projektów może być różnorodna, np. Bądź bezpieczny na drodze, Organizujemy wycieczkę, Tradycje wigilijne, itp.
II Określenie celów projektu Opracowując cele należy określić cel ogólny, strategiczny, który jest wspólny dla wszystkich grup. Następnie należy uszczegółowić go celami operacyjnymi w zakresie wiadomości, umiejętności i postaw. Cele powinny ulegać stałej weryfikacji. Jest to bardzo ważny etap w metodzie projektów, ponieważ uczniowie dowiedzą się , jakie umiejętności zdobędą i gdzie je wykorzystają. Cele projektu opracowują nauczyciele i uczniowie. Muszą być one realne, możliwe do realizacji.
III Zawarcie kontraktu
Kontrakt to umowa spisana pomiędzy nauczycielem a uczniami jako zobowiązanie dla obu stron. Musi on zawierać : temat i cele projektu, realizatorów projektu, czas realizacji, formę wykonania, zadania dla poszczególnych zespołów, źródła informacji, terminy konsultacji z nauczycielem, sprawozdania, czas i sposób prezentacji oraz kryteria oceny.
IV Opracowanie programu projektu i harmonogramu działań Planowanie projektu rozpoczynamy od określenia zasobów, które później możemy wykorzystać. Analiza tych zasobów umożliwia trafniejszy dobór i realizację zadań w grupach. Następnie uczniowie dobierają tematy do poszczególnych zespołów i w grupach określają szczegółowe zadania do realizacji swojego obszaru tematycznego. Na tym etapie należy zapoznać uczniów z kryteriami oceny projektu. Doboru uczniów do zespołów zadaniowych dokonujemy różnymi metodami. Są to głównie metody aktywizujące np. burza mózgów, debata, piramida priorytetów itp.
V Realizacja projektu Realizacja projektu obejmuje czas , w którym uczniowie realizują działania zgodnie z harmonogramem. Ich samodzielna praca dotyczy zbierania i analizowania informacji zdobytych z różnych źródeł, wykorzystania zdobytej wiedzy, rejestrowania i dokumentowania efektów działań. Materiały te uczniowie wykorzystają do opracowania sprawozdania oraz do prezentacji efektów pracy grupy. W sprawozdaniu należy zawrzeć : skład zespołu, czas realizacji , krótki opis, refleksje, informacje o trudnościach, autorefleksje, załączniki.
VI Prezentacja projektu Jest ostatnim etapem realizacji projektu. Należy ściśle określić czas prezentacji dla każdego zespołu. Formy prezentacji mogą być różnorodne np. wystawa prac, odczyt, inscenizacje, foldery, twórczość literacka, pokaz filmu wideo. W prezentacji powinni uczestniczyć nauczyciele, zaproszeni goście, uczniowie, sponsorzy, samorząd lokalny.
VII Ocena projektu Nauczyciele stosujący metodę projektu powinni wypracować własny system oceniania, który musi być znany uczniom przed przystąpieniem do realizacji projektu i zapisany w kontrakcie. Można oceniać pracę uczniów na różnych etapach realizacji projektu, co wpływa na nich motywująco i umożliwia na bieżąco rozwiązywanie zaistniałych problemów. W przypadku projektów zespołowych należy ocenić pracę całego zespołu, jak też poszczególnych jego członków. Oceny mogą dokonywać : uczniowie realizujący projekt, nauczyciel lub zespół nauczycieli oraz komisja oceniająca.
VIII Ewaluacja Ewaluacje przeprowadzamy w formie pisemnej i słownej. Można stosować dwa rodzaje ewaluacji, tj. ewaluację kształtującą oraz ewaluację zbiorczą. Ewaluacja kształtująca jest prowadzona w trakcie trwania projektu w sposób ciągły aż do jego końcowej fazy. Ewaluacja zbiorcza podsumowuje efekty realizacji projektu oraz dostarcza informacji, które należy uwzględnić planując następne projekty edukacyjne. Opracowały : Lucyna Najdowska , Marzenna Niemczyk nauczycielki SP w Charzykowach na podstawie pozycji B. Potockiej i L. Nowak pt. Projekty edukacyjne
|